Bάλαμε, λοιπόν, την καλή μας κυνηγετική σκύλα να ζευγαρώσει είτε με το καλύτερο κυνηγόσκυλο που ξέραμε είτε με κάποιο πρωταθλητή αγωνομάχο, για να πάρουν τα κουταβάκια μας περισσότερο στιλ.
Περιποιηθήκαμε, όσο μπορούσαμε, την έγκυο σκύλα μας και παρευρεθήκαμε στον τοκετό, βοηθώντας την όπου χρειάστηκε, παρατηρώντας τα κoυταβάκια σε κάθε τους ενέργεια. Πώς έψαχναν τυφλά ακόμα να βρουν τη μάνα τους, πώς άνοιξαν τα μάτια τους στις 14 ημέρες, πώς πρωτόφαγαν τον ωμό κιμά στις 18 ημέρες. Στη συνέχεια, πώς πρωτόπιασαν το νεκρό ορτύκι στις 25 ημέρες που ακόμα έμοιαζε σαν προσπάθεια θηλασμού περισσότερο παρά σαν επίθεση σε θήραμα, πώς δεν άφηναν σε ηλικία 30 ημερών το ζωντανό πια ορτύκι να τους φύγει από το στόμα, όσο κι αν αυτό χτυπιόταν και προσπαθούσε να φύγει. Αργότερα παρατηρούσαμε τον τρόπο που έκαναν τις πρώτες οπτικές φέρμες στις 35 ημέρες, το πώς διάλεγαν το δρόμο, πώς πέρναγαν με θάρρος μέσα από τις αστυβίδες και τους ασπάλαθους στις 55 ημέρες, φερμάροντας για πρώτη φορά θήραμα από την αναθυμίασή του... και ο κατάλογος των παρατηρήσεων όλων μας συνεχίζεται ατελείωτος.
Βάσει των παρατηρήσεων αυτών , διαλέξατε το κουτάβι σας, στο οποίο βασίσατε τόσες ελπίδες και όνειρα και γεμάτοι αμφιβολίες για την ορθότητα της επιλογής σας με πόνο καρδιάς το χωρίσατε από τα αδέρφια του.
Αρχίσατε να το παίρνετε σε συχνές βόλτες μαζί σας για να το κοινωνικοποιήσετε και στο βουνό και στην πόλη και αφήνατε τα παιδιά σας να παίξουν μαζί του, πάντα κάτω από την έμμεση επιτήρησή σας. Το συνηθίσατε στους πυροβολισμούς, σιγά -σιγά με κάποιο πιστολάκι, στην αρχή από μακριά και στη συνέχεια από πιο κοντά. Ενώ εσείς παίζατε μαζί του, κάποιος φίλος σας πυροβολούσε μετά από δική σας υπόδειξη.
Σε κάποια από τις βόλτες σας στην εξοχή, είδε κάποιο κοπάδι περιστέρια και ενώ στην αρχή τα φέρμαρε, μετά από λίγο το είδατε να τους επιτίθεται και να τα κυνηγά μανιωδώς για μεγάλη απόσταση, ενώ εσείς θαυμάζατε το πάθος του.
Πώς όμως θα καταφέρετε να μετατρέψετε το ελπιδοφόρο αυτό κουτάβι σας στο κατά το δυνατόν καλύτερο κυνηγόσκυλο;
Αλλά πρώτα απ' όλα, πρέπει να πούμε τι εννοούμε λέγοντας καλό κυνηγόσκυλο. Καλό κυνηγόσκυλο είναι εκείνο το οποίο μπορεί και εντοπίζει το μεγαλύτερο αριθμό θηραμάτων και η συμπεριφορά του είναι τέτοια ώστε να δίνει σε μας τους κυνηγούς, που το ακολουθούμε, τη δυνατότητα να χτυπήσουμε το μεγαλύτερο δυνατό αριθμό απ' αυτά, αφήνοντάς μας άφωνους τις περισσότερες φορές από το πώς το κατορθώνει αυτό.
Θυμάμαι μία Πόιντερ σκύλα μου, την Τζούντυ, η οποία σε ηλικία 12 χρονών κυνηγούσε ορτύκια μέχρι τις 2 1/2 ώρα το μεσημέρι με θερμοκρασία 40 βαθμούς Κελσίου κι όταν τη γύριζα στο αυτοκίνητο για να πάρω άλλο ξεκούραστο ζώο διαμαρτυρόταν, γιατί έμενε πίσω. Οταν τελείωσαν τα ορτύκια, την ίδια χρονιά τη θυμάμαι να χτυπάει ακούραστα τα φρύδια του βουνού, κυνηγώντας πέρδικες. Μετά δε, στις μπεκάτσες πότε την έχανα και πότε την ξαναεντόπιζα μέσα στην ομχλη, στην κορυφογραμμή του βουνού, βρίσκοντάς την να έχει πάντοτε μπλοκάρει την μπεκάτσα, ενώ εγώ την ακολουθούσα επί 15 ημέρες, κλαίγοντας συνεχώς και μην μπορώντας να δω από τα δάκρυα την μπεκάτσα για να πυροβολήσω και να πιστέψω αυτό που εξελισσόταν μπροστά στα μάτια μου. Θα πάρουμε, λοιπόν, το νεαρό μας σύντροφο και, αφού τον περάσουμε από μία βασική εκπαίδευση, ώστε να αποκτήσουμε έναν κώδικα επικοινωνίας, για να μας καταλαβαίνει, να μας αποδέχεται ως αρχηγό του, να μην έχει ανησυχίες και αμφιβολίες και ως εκ τούτου να μη φοβάται τίποτα, θα τον βγάλουμε στην εξοχή φέρνοντάς τον σε επαφή με το θήραμα.
Περπατάμε πάντοτε αμίλητοι, σιγά, εκμεταλλευόμενοι τον άνεμο, παρατηρώντας τις εκάστοτε αντιδράσεις του συντρόφου μας.
Στην αρχή τρέxει ξέφρενα κυνηγώντας τα χελιδόνια, τις πεταλούδες και ό,τι άλλο του κινήσει την περιέργεια και είναι εκτός ελέγχου για τέσσερις τουλάχιστον ημέρες.
Είναι ανώφελο να προσπαθούμε να επέμβουμε, διότι το σκυλάκι μας είναι τόσο εξιταρισμένο, τόσο διεγερμένο, που δεν μπορεί να ακούσει. Είναι μία κρίσιμη και επικίνδυνη φάση, διότι μου έχει τύχει να δω ένα Αγγλικό Σέττερ, που το είχα αφήσει 2 χιλιόμετρα από την Εθνική Οδό, να την περνάει κάθετα τρεις φορές ανάμεσα στις νταλίκες και τα αυτοκίνητα, κυνηγώντας ένα κοράκι που πέταγε 300 μέτρα ψηλά. Μετά από , κάτι τέτοιες υπερπροσπάθειες έρχεται ξέπνοο στα πόδια μας για να ξεκουραστεί. Αυτό βεβαίως είναι καλό, γιατί μας θεωρεί ομάδα του.
Αφού έρθει και ξεκουραστεί για λίγο, του δίνουμε λίγο νερό και μετά από λίγο ξαναρχίζει. Πρέπει να διαπιστώσει ότι οποιοδήποτε θήραμα δεν πιάνεται με το ξέφρενο τρέξιμο, αλλά πρέπει να ακολουθήσει κάποια άλλη τακτική. Εφόσον, λοιπόν, το έχουμε αφήσει να εκτονωθεί για τέσσερις μέρες, προσπαθούμε να το βάλουμε σε κάποιο έλεγχο. Οταν λοιπόν κυνηγάει κάποιο χελιδόνι, το φωνάζουμε πίσω. Αυτό στην αρχή δε θα μας δώσει καμία προσοχή και θα το κυνηγήσει γύρω στα 250 ή και περισσότερα μέτρα πολλές φορές, πριν στρίψει για να έρθει σε μας. Οταν θα έρθει, θα το βάλουμε να καθίσει για λίγο δίπλα μας και μετά θα το ξαναστείλουμε σε άλλη κατεύθυνση. Μετά από λίγο θα κυνηγήσει άλλο χελιδόνι, εμείς θα κάνουμε άλλη ανάκληση, στην οποία θα υπακούσει μετά από 200 μέτρα καταδίωξης αυτή τη φορά.Θα επαναλάβουμε τη διαδικασία και στην επόμενη ανάκληση το κυνηγητό του χελιδονιού θα μειωθεί στα 150 μέτρα. Ετσι λίγο-λίγο θα μειώνεται το κυνηγητό πίσω από τα χελιδόνια και τα κατσουλιέρια, μέχρι που μόνο θα τα κοιτάει. Παράλληλα, κάποια στιγμή, θα έρθει και η πρώτη φέρμα στις πέρδικες.
Στην αρχή, μετά το ξεπέταγμά τους, το αφήνουμε να τις κυνηγάει μέχρι να χαθούν από τα μάτια του. Οταν έχουμε επιτύχει το μη κυνηγητό των μικρόπουλων, τότε προσπαθούμε να συγκρατήσουμε το σκυλί μας στο ξεπέταγμα των περδικών.
Στην αρχή αυτό φαίνεται ακατόρθωτο, αλλά στη συνέχεια, η απόσταση που διανύει το σκυλί κυνηγώντας τα πουλιά συνεχώς μειώνεται μέχρι του σημείου να φτάσoυμε σε πλήρη ακινησία.
Κάθε φορά μετά την επιστροφή θα το βάζουμε να ξαπλώσει για 5' και μετά θα ξαναρχίζουμε το ψάξιμο. Το χαρακτηριστικό του νεαρού ζώου κατά το κυνήγι του είναι ο μη σταθερός ρυθμός. Στην αρχή της ημέρας ψάχνει πάρα πολύ γρήγορα και μετά από λίγο, λόγω του ότι έχει κουραστεί και απογοητευτεί ταυτόχρονα, διότι δε βρήκε τίποτα, έρχεται στα πόδια μας. Μετά από λίγο, εφόσον επανακτήσει πάλι τις δυνάμεις του, ξαναρχίζει και πάλι το ψάξιμο, μέχρι και πάλι να απογοητευθεί, και πάλι να μαζευτεί σε μας και να μας ακολουθεί από πίσω. Θα σταματήσουμε για να ξεκουραστεί ένα τέταρτο μισή ώρα, θα του δώσουμε λίγο νερό και θα ξαναξεκινήσουμε. Οταν θα έχει απογοητευτεί, τότε είναι που θα πεταχτούν οι πέρδικες και θα του δώσουν καινούριο ενδιαφέρον και θα σφυρηλατήσουν τη θέληση και την επιμονή του, τονώνοντας το πάθος του.
Οταν έχουμε ένα νεαρό σκυλί ενός έτους, μπορούμε άνετα να ψάχνουμε 3 ώρες μαζί με τις στάσεις το καλοκαίρι και 5 ώρες το χειμώνα χωρίς να κινδυνεύουμε να του προξενήσουμε ζημιά.
Το χαρακτηριστικό, το οποίο μας δείχνει ότι το σκυλάκι μας κινδυνεύει να πάθει υπερκόπωση, είναι το γεγονός ότι μετά από κάποια στάση την οποία έχουμε κάνει για να ξεκουραστεί, ο ρυθμός με τον οποίο ξαναξεκινάει είναι κατώτερος από το ρυθμό της στιγμής που έψαχνε και το σταματήσαμε για να ξεκουραστεί.
Θα πρέπει να αλλάζουμε τερέν και πότε να το πηγαίνουμε για πεδινές, πότε για ορεινές και πότε για ορτύκια, τα οποία τα θεωρώ και είναι, ιδιαίτερα τα ντόπια ορτύκια, από τα πιο δύσκολα θηράματα για το σκυλί φέρμας, διότι έχουν πολύ μικρή αναθυμίαση και κινούνται συνεχώς, αλλά με τις πολλές φορές κάποια στιγμή ο σκύλος θα δει έκπληκτος να πετάγεται κάτω από την κοιλιά του ένα ζευγάρι ορτύκια. Θα τον βάλουμε να ξαπλώσει και μετά από λίγο να σηκωθεί και να μυρίσει την αναθυμίασή τους από το σημείο το οποίο αυτά έψυγαν. Ετσι και μετά από πάρα πολλές εξόδους θα αρχίσει σιγά-σιγά να φερμάρει ένα πολύ μικρό ποσοστό ορτυκιών τα οποία βρίσκονται στο τερέν , χρησιμοποιώντας όλη του τη μεθοδικότητα, την επιμονή και την προσοχή, μυρίζοντας πάρα πολλές φορές τα ίχνη του θηράματος στο έδαφος. Μην το αποπαίρνετε και ιδίως μην τον μαλώνετε γι ' αυτό, διότι σιγά-σιγά, θα αρχίσει να τα βρίσκει πιο ευκολα και πιο γρήγορα.
Στο κυνήγι ακολουθούμε πάντοτε το νόμο της αποτελεσματικότητας και εξηγώ. Εάν επιμένουμε στο ίδιο χωράφι για να βγάλουμε και το δέκατο ορτύκι, το οποίο βρίσκεται εκεί, θα χάσουμε τόσο χρόνο κατά τον ο ποίο θα είχαμε βρει 3, 4 ή και 5 ορτύκια αλλου, ψάχνοντας πιο γρήγορα.
Εφόσον φτάσουμε σε κάποιο επίπεδο, τότε θα έχουν έρθει και οι μπεκάτσες, έτσι ώστε το σκυλί μας να κάνει το ντεμπούτο του και σε αυτές, αντιμετωπίζοντας και εκεί τα προβλήματα της βελουδομάτας. Η προσπάθειά μας συνεχίζεται και για την επόμενη και τη μεθεπόμενη κυνηγετική περίοδο, φτάνοντας στην τελειοποίηση του ζώου μας, όταν αυτό είναι 4 ετών πλέον. Εχει γνωρίσει τις δυσκολίες κάθε κυνηγίου και ξέρει να τις αντιμετωπίζει, ακολουθεί δε για κάθε θήραμα μία ξεχωριστή τακτική. Μπορεί δε να κυνηγάει από το πρωί μέχρι το βράδυ με τις ανάλογες στάσεις για ξεκούραση επί πολλές ημέρες.
Οταν έχουμε ένα κυνηγόσκυλο το οποίο περιστασιακά φερμάρει κάποιο θήραμα, το χαρακτηρίζουμε ως μέτριο. Εάν βρίσκει και φερμάρει ικανοποιητικά έναν ικανό αριθμό θηραμάτων, το χαρακτηρίζουμε ως καλό. Οταν βρίσκει και φερμάρει το μεγαλύτερο αριθμό θηραμάτων, ως εξαίρετο.
Μεγάλο δε κυνηγόσκυλο χαρακτηρίζουμε αυτό που μας κάνει να αισθανόμαστε κυρίαρχοι του βουνού, του δάσους ή του κάμπου, όποιο θήραμα και αν κυνηγάει. Με όποιο, κυνηγόσκυλο και αν το συγκρίνουμε, βάζοντάς το να κυνηγήσει ταυτόχρονα στον ίδιο τόπο, την ίδια μέρα και ώρα σαν ζευγάρι του, αυτό πρέπει να εντοπίζει πάντοτε το περισσότερο θήραμα, συμπεριφερόμενο έτσι που να δίνει όλες τις πιθανότητες στον ιδιοκτήτη του.
Στην περίπτωση που προπονούμε ένα νεαρό σκυλί το οποίο προορίζουμε για να συμμετέχει στους αγώνες ο κ. Jean-Maήe Pillard στο βιβλίο του "Η εκπαίδευση του σκύλου φέρμας, κυνήγι -αγώνες", αναφέρει με τον τίτλο "προπόνηση" στις σελίδες 129, 130, 131 τα εξής: "0 σκοπός που γίνονται τα Field -ΤriaΙs (Αγώνες Κυνηγετικών Ικανοτήτων) δεν είναι βέβαια ο αγώνας για τον αγώνα, αλλά σε τέτοιους αγώνες τόσο υψηλού επιπέδου πρέπει να προσπαθούμε να φέρουμε την τύχη με το μέρος μας, έχοντας προετοιμαστεί με σοβαρότητα και προσεκτική προπόνηση.
Πρέπει κατ' αρχήν να δυναμώσουμε το μυίκό σύστημα του σκύλου με ανάλογη προπόνηση, δύο φορές την εβδομάδα για 10 λεπτά και αυτό για ένα χρόνο. Φαίνεται μακρόχρονο και δύσκολο, αλλά είναι απαραίτητο για να μπορεί τα 15 λεπτά του αγώνα να ψαίνονται λίγα για όλους εκτός από την καρδιά του σκύλου που χτυπάει με 180-200 παλμούς το λεπτό και χρειάζεται τουλάχιστον 2 ώρες για να επανέλθει σε ψυσιολογικούς ρυθμούς και καμιά φορά κάμποσες ημέρες για να αποβάλει την κούραση που προηγήθηκε.
Κάθε σκυλί έχει ένα ιδανικό βάρος, όταν είναι σε φόρμα, που πρέπει να το γνωρίζουμε και να το διατηρούμε με απόκλιση μέχρι 5%. Δεν πρέπει να παραμελήσετε τη φυσική κατάσταση του σκύλου σας ακόμα και όταν δεν έχει αγώνες. Προπονείστε τον τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Μία καλή προπόνηση ψτάνει για να διατηρούμε το σκύλο σε υψηλό επίπεδο, χωρίς να καταναλώνουμε πολλή ενέργεια που θα του χρειαστεί για τους αγώνες. Βεβαίως το κυνήγι είναι μία εξαιρετική άσκηση, σίγουρη γιατί διαρκεί χρονικά πολύ, γερή γιατί αναπτύσσει τους μύες, την καρδιά, τους πνεύμονες και συνηθίζει τον οργανισμό στην προσπάθεια και το κουράγιο.
Αλλά μπορεί να δώσουμε, όμως, στο σκύλο άσχημες συνήθειες, τις οποίες πρέπει μετά να απαλείψουμε. Βεβαίως μπορείτε να κυνηγάτε με το σκύλο σας που παρουσιάζεται στους αγώνες αλλά όταν κυνηγάτε έτσι, πρέπει πρώτα να σκέφτεστε το σκυλί σας και μετά το πώς θα γεμίσετε την τσάντα σας. Πρέπει να θεωρήσετε το κυνήγι, σαν μία προπόνηση, σαν ένα χρονικό διάστημα για τελειοποίηση της εκπαίδευσης και εν πάση περιπτώσει δεν πρέπει να διαρκεί πάνω από δύο ώρες.
Οι περίπατοι στο δάσος είναι χρήσιμοι επίσης για να αλλάζει εικόνες ο σκύλος, για να ξεφύγει από τη ρουτίνα του κάμπου, που μετά θα του φαίνεται πιο εύκολος.
Η προπόνηση πρέπει να είναι και να παραμείνει μία ευχαρίστηση. Προσοχή στην υπερβολική δόση και στον κορεσμό γιατί ελαττώνεται η διάθεση. Συχνά η διάρκεια των προπονήσεων είναι μεγάλη. Τρεις πεντάλεπτες προπονήσεις είναι προτιμότερες από μία δεκαπεντάλεπτη. Κάθε φορά πρέπει να αλλάζουμε τερέν, ώρα, να μην αποφεύγουμε τα οργωμένα, ούτε τη βροχή ούτε τον ήλιο. Οι αγώνες πραγματοποιούνται με τις ημερομηνίες, όχι με τις κλιματολογικές συνθήκες...
Προσοχή στη μεγάλη και συχνή προπόνηση. Πριν τον αγώνα αφήστε τουλάχιστον 8 ημέρες το σκύλο να ξεκουραστεί.
Τροποποιείστε, όσο αυτό είναι στο χέρι σας, το χρόνο που το σκυλί θα συναντήσει το θήραμα στην αρχή της διαδρομής, στο μέσο της, στο τέλος της. Μη διστάζετε να προπονήσετε ακόμα και αν ξέρετε ότι δε θα συναντήσετε θήραμα. Επωφεληθείτε από το πρώτο λεπτό, για να ρυθμίσετε την έρευνα με τη σφυρίχτρα σας, δεξιά και αριστερά..."
Αλλά γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη διαφορά στην προπόνηση του αγωνιστικού ζώου από την προπόνηση του κυνηγετικού;
Αυτό συμβαίνει διότι ο σκοπός είναι διαφορετικός. Οταν εκπαιδεύουμε ένα κυνηγετικό ζώο ο στόχος μας είναι το θήραμα, όταν εκπαιδεύουμε ένα αγωνιστικό ζώο, ο στόχος μας είναι να παρουσιάσουμε την ιδανική εικόνα ενός Πόιντερ ή ενός Σέττερ που μέσα από έναν εξαίρετο πόντο θα μας δώσει τη δυνατότητα να εντυπωσιάσουμε το κοινό που παρακολουθεί και τους κριτές ώστε να μας αποδοθεί το C.A.C. Αλλά όχι μόνο προσπαθούμε να παρουσιάσουμε το σκυλί μας σαν την ιδανική μορφή ενός Πόιντερ ή ενός Σέπερ αλλά και ο κυναγωγός πρέπει να υποδύεται το ρόλο του ευτυχή κατόχου ενός τέτοιου σκύλου, όπως μας περιγράφει ο κ. Pillard στις σελίδες 133, 134, 135, 136 του βιβλίου του.
Φτάνουμε όμως έτσι σε δύο τελείως διαφορετικά σκυλιά και χωρίς να συμπεριλαμβάνουμε τον παράγοντα των διαφορετικών κληρονομικών καταβολών ή διαφορετικών οικογενειών.
Βεβαίως και τους αγωνιστικούς σκύλους πρέπει να πηγαίνουμε λίγο για κυνήγι σαν τον ηθοποιό, ο οποίος πρέπει να ζήσει λίγο τη ζωή του ήρωα ή του προσώπου το οποίο ενσαρκώνει για να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο πειστικός και καλός.
Εξάλλου, με οποιοδήποτε σκυλί μπορούμε να πάμε κυνήγι αλλά εκείνο το οποίο μετράει, είναι τι αποτελέσμα θα έχουμε.
Προσωπικά, όταν εκπαίδευα σκυλιά για τον αγώνα, για να μπορέσω να τους δώσω όσο το δυνατόν περισσότερες εμπειρίες χωρίς να καταπονηθούν, πήγαινα κυνήγι επιλέγοντας βεβαίως χρόνο και τόπο, με τέσσερα αγωνιστικά σκυλιά με τα οποία έψαχνα εκ περιτροπής, ώστε να είναι πάντα ξεκούραστα.
Τα δε ζώα που δεν έψαχναν, περπατούσαν στο πόδι μου, ώστε να επωφελούνται από τις εμπειρίες του σκύλου που έψαχνε.
Αλλά εδώ και ένα χρόνο δε λαμβάνω μέρος σε αγώνες, κάνοντας αποχή διαμαρτυρίας σαν χρέος μου υπέρ του πραγματικού κυνηγετικού σκύλου με τον οποίο θα ήθελα να μπορώ να πάρω μέρος σε αγώνα, σεβόμενος ταυτόχρονα απεριόριστα τον κυνηγετικό σκύλο του αντιπάλου μου. Ετσι πρότεινα έναν επιπλέον αγώνα ο οποίος θα διαρκούσε για τους νικητές 4 1/2 αγωνιστικές ώρες, ώρες κυνηγίου που θα μετρούσε και ο αριθμός των εντοπιζόμενων θηραμάτων και η αντοχή του σκύλου και το στιλ της φυλής. Διότι υπάρχουν και κυνηγετικά σκυλιά, τα οποία πλησιάζουν το ιδανικό Πόιντερ και Σέττερ κυνηγώντας πραγματικά.
Θωμάς Πετρόχειλος
Πίσω